Περίπου ένα χρόνο μετά τις αρχικές συναντήσεις, βρισκόμαστε στην τελική ευθεία για την ηλεκτρονική αποστολή των ερωτηματολογίων σε όλους τους νυν εκπαιδευόμενους και όλους τους απόφοιτους του Προγράμματος Ειδίκευσης στη Συστημική Θεραπεία του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων.

Στόχος της ομάδας μας (βλ. ποιοι είμαστε στο research.ergastirio.eu)  είναι να κάνουμε μια πρωταρχική διερεύνηση των παραγόντων που συμβάλλουν στην επαγγελματική εξέλιξη των συστημικών οικογενειακών θεραπευτών που εκπαιδεύτηκαν στο Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων με αφορμή και τα 30 χρόνια λειτουργίας του.  Μελλοντική μας φιλοδοξία θα ήταν να διευρύνουμε το δείγμα μας καθώς και το εύρος του ερωτηματολογίου ώστε να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το πού αποδίδουν οι Έλληνες ψυχοθεραπευτές την επαγγελματική τους εξέλιξη.

Το βιβλίο “How psychotherapists develop. A study of therapeutic work and professional growth”   των Orlinsky D. και Ronnestad M. (2005),  αποτέλεσε την έμπνευση για το προαναφερθέν  ερευνητικό εγχείρημα. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται τα ευρήματα μιας έρευνας με περίπου 5000 θεραπευτές διαφόρων επιπέδων εμπειρίας και διαφόρων θεωρητικών προσεγγίσεων από 14 χώρες.

Το μακροσκελές ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα αυτή –  μέρος του οποίου χρησιμοποιείται και στη δική μας έρευνα – συνέλεξε πολλαπλά ποσοτικοποιημένα αλλά και ποιοτικά  δεδομένα σχετικά  από το πώς οι ίδιοι οι θεραπευτές περιγράφουν την εξέλιξη τους. Βάσει αυτών οι ερευνητές ανέδειξαν ένα μοντέλο παραγόντων και προσδιόρισαν την βαρύτητα κάθε ενός από αυτούς στην εξέλιξη των θεραπευτών.

Μεταξύ των βασικών εννοιών που προκύπτουν από την ανάλυση των δεδομένων είναι το τι είδους εμπλοκή έχουν οι θεραπευτές στην κλινική τους δουλειά  με τους ασθενείς τους (θεραπευτική ή στρεσσογόνο – healing or stressful involvement) και ποιες είναι οι επιμέρους μεταβλητές που επηρεάζουν και πόσο κάθε είδους εμπλοκή. Επίσης αναδείκτηκαν οι μεταβλητές που προσδιορίζουν κατά πόσο οι θεραπευτές βιώνουν την παρούσα εξέλιξή τους ως ανάπτυξη  (growth) ή ως επιδείνωση (depletion) και πού αποδίδεται αυτή η εμπειρία. Το υλικό παρουσιάζεται σε διάφορες κατανομές ανά κλινική εμπειρία, επαγγελματική ταυτότητα, χώρα, θεωρητική προσέγγιση κτλ.

Το βιβλίο κλείνει με συγκεκριμένες προτάσεις για την εκπαίδευση των θεραπευτών καθώς και το τι συνεισφέρει στην συνεχιζόμενη εξέλιξη των θεραπευτών μετά την τυπική τους ειδίκευση. Σε μια εποχή που οι θεωρητικές προσεγγίσεις στο χώρο της ψυχοθεραπείας διαγκωνίζονται μεταξύ τους για την απόδειξη της αποτελεσματικότητάς τους μέσα από τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές και εγχειρίδια θεραπειών (manualized treatment) , τα πορίσματα αυτής της μεγάλης έρευνας επαναφέρουν  στο επίκεντρο την σημαντικότητα της συμβολής του προσώπου του θεραπευτή  στη θεραπευτική διαδικασία.

Σε προσεχή ανάρτηση θα αναφερθώ επιλεκτικά σε κάποια από τα ενδιαφέροντα πορίσματα αυτού του βιβλίου.